Türkiye Ekonomisi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2003 yılından bu yana hanehalklarının harcama kalıplarının nasıl şekillendiğini değerlendirmek ve hanehalkı harcama kalemlerinin dönemler itibarıyla ne yönde ve ölçüde...

Hüseyin Ekrem Cunedioğlu ve Mustafa Eray Yücel* Bir pırlantayı cut (kesim), carat (karat, kırat, büyüklük), clarity (berraklık, lekesizlik) ve co-lor (renk) olmak üzere dört C...

Yıllık enflasyonumuz ile ilgili halktaki kafa karışıklığının sebebini anlamak için internetteki herhangi bir arama motoruna “enflasyon”, “sürpriz” ve “2016” arama terimlerini yazmanız yeterli. Bir iktisatçının gözünden, sokaktaki bir bireye enflasyonu basitten birazcık karmaşığa doğru giden bir ölçüde anlatabilme rehberi. (Aldığınız üniversite eğitiminin sokak diploması olur kendileri)

Ülkemizdeki Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı ve Özel müze sıfatıyla varlığını sürdüren müzeler için Türkiye İstatistik Kurumu verileriyle yazılan, karşılaştırmalı ve aydınlatıcı bir yazı..

2 Mart sabahı, Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin bir gün önce açıkladığı Şubat ayı ihracat verilerini yorumlamak üzere bilgisayarımın başındaydım. Yorumlamaya başlamadan önce açıklanan verilerin basında ya da sosyal medyada nasıl yer aldığına bakmak istemiştim. Bir haber kanalının web sayfasındaki ihracatla ilgili haber başlığı dikkatimi çekti: İhracat verilerinde artış. O ana kadar, “neye göre, kime göre” adlı yazı dizimde ihracat konusuna değinmeyi planlamıyordum. Başlıkta bir hata vardı, çünkü Kasım 2014’ten beri Türkiye’nin ihracatı bir düşüş dönemine girmişti. Haberin başlığında Şubat 2015 ihracatında artış olduğu belirtiliyordu ama haber metninde bir önceki yılın aynı ayına göre düşüşten bahsediliyordu. Artan neydi peki? Bu yazıda Türkiye’nin ihracatının büyümesini değerlendirirken nelere bakmak gerekir sorusuna çok da teknik olmayan bir cevap vermeye çalışacağım.

2023 Türkiye İhracat Stratejisi ve Eylem Planı hakkında birçok çalışma hazırlandı, görüş beyan edildi ve sevgili okuyucularımızın bunları yakından takip ettiğini düşünüyorum. Amacım bu yazıda sizi bir kez daha ayrıntılı analizlerle boğmak değil. Bu çalışmada, değer olarak uzağında kaldığımız 2023 ihracat hedeflerimizde yer alan ülkelerin ihracat stratejimizde hangi ölçüde hedef olduklarını kısaca incelemeye çalışacağız.

Ülkemizin gündemini takip etmekten bitap düşüyoruz şu sıralar. Bu koşturmacanın arasında çoğunluğumuzun biraz da olsa soluklanmaya ihtiyacı olduğunu düşünüyorum. Siz de benim ile aynı...

Elektrik kesintisinin pek çok anlamı ve etkisi var. Bunu en belirgin biçimde 31 Mart Salı günü tüm Türkiye'de yaşanan uzun süreli kesinti ile çok daha belirgin bir biçimde hissettik. Bu konu üzerine tatmin edici açıklamalar yapılmamış ve özellikle insan kaynaklı afetlerin bir çeşidi olarak nitelendirilebilecek aksaklığın etkilerinin sorgulanması amacıyla kaleme alınan ve İktisat ve Toplum Dergisi'nin Mayıs-2015'te yayımlanan 55. Sayısında yer alan yazıyı bu güncel haberin verdiği motivasyon ile sizlerle paylaşıyoruz.

Bilindiği gibi, resmi dış ticaret istatistikleri takip eden ayın son iş günü Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayınlanırken ayın ilk iş günü ise Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ayrı ayrı olarak geride bırakılan ayın geçici dış istatistiklerini yayınlıyor. Bu verilere ve Türkiye'nin durumuna bir göz atalım.

Karnesini gören babası kendisine kızmadan önce, “iki dersten kaldım ama Seyit Amca’mın oğlu Süleyman dört dersten kalmış” diyen küçük Orhan... 2015 Şubat ayı ihracatı bir önceki aya ve bir önceki yılın aynı ayına göre düşmüş olmasına rağmen “ihracat verilerinde artış” diye başlık atan gazete... Büyümenin yavaşladığı dönemde “biz az büyüyoruz ama Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Kolombiya hep bizden daha az büyüyorlar” diyen ekonomistler... Bu örneklerdeki ana aktörler davranışları nedeniyle yukarıdaki karikatürün aktörü Harun’la benzerlik sergiliyor. Hepsi göreliliğin sağlam duvarının arkasına saklanıyor. Unutulmaz Türk filmlerinden Banker Bilo’da, Maho’nun Bilo’ya attığı her kazık sonrası kullandığı efsane replik geliyor hatırıma: “Yaptım, ama hele bir sor niye yaptım”. Örneklerdeki aktörlere ekonominin/karnenin/ihracatın durumu neden kötü diye bir soru sorsak, “kötü, ama hele bir sor neden kötü” diye bir cevap alırız kuvvetle muhtemel. Sonrası sayılar, istatistikler, iyilik, güzellik...

Şu sıcak yaz günlerinde tatil hasretiyle yanıp tutuşurken, verilerle Türkiye'de turizm gelirlerinin yıllara göre detaylı analizini de yapalım tam olsun. İyice canımız deniz-kum-güneş çeksin...

2023’e 9 kala Türkiye, 25000 ABD Doları kişi başına milli gelir hedefinin hala çok uzağında. Hedefe ulaşabilmemiz için kişi başına milli gelirin 2014-2023 döneminde yıllık ortalama %10,3 hızla büyümesi gerekiyor. 2001-2008 dönemine baktığımızda 7 yılda kişi başına milli gelirini 3,4 katına (yıllık bileşik %19,9 büyüme) çıkarabilen, 2008-2014 dönemine baktığımızda ise 6 yılda 10283 ABD Doları’ndan 10482 ABD Doları seviyesine çıkabilmiş bir ülke ile karşılaşıyoruz. İçinde küresel krizi de barındıran bu son 6 yıllık performans, “2023 hedefleri iyi, hoş ama orta gelir tuzağına mı takıldık acaba” sorusunu akla getiriyor.

Türkiye İstatistik Kurumundan alınan verilerle, kentteki ve kırdaki yaşamın giderlerinin karşılaştırmalı analizi sizlerle.

İstatistiklerle, dünyadaki en büyük patent ofislerinden hangi ülkenin kaç patent aldığı ve bu sayılardan yapılacak çıkarımlar, alınabilecek dersler.

Denizi yok diye hor görülmesine rağmen ülkenin en yaşanabilir kentleri arasında parlayan canımız Başkentimiz, kaliteli teknoloji ihracatında da ülkeye örnek oluyor. Yüksek teknoloji ihracat yapısında istatistikliklerle göze çarpan Ankara, bilgi ve teknoloji üretme kapasitesini layığıyla kullanmakta.