İktisat Teorisi

Nereye Yapacağız?

Uçağa bindiniz, tuvalete gitme ihtiyacı hissettiniz. Koridorda kargaşaya sebep olmamak için uçağın kalkmasını beklediniz, uçak kalktı, kemerlerinizi çözdünüz. Artık hedefe sadece birkaç adımınız kaldı. O da ne? Tuvaletin kapısındaki hostes biletinizi rica ediyor ve biletinize tuvaletin dâhil olmadığını söyleyerek tuvaleti kullanmanız durumunda 15 Lira teslim etmenizin gerekeceğini açıklıyor nazikçe. Bu ütopik ya da distopik olayımızın gerekliliği, nedenleri ve olası sonuçlarını değerlendirelim.

İki Modelin Hikâyesi: Yapısal Biçim, İndirgenmiş Biçime Karşı

Başlamadan not: Başlıkta yapmak istediğim şey, geçtiğimiz günlerde sosyal medyada bir arkadaşımın yönlendirmesi sayesinde farkına vardığım hüzünlü bir gerçeğe dikkat çekmek. Bir nevi “kamu spotu”...

"İktisatta Davranışsal Yaklaşımlar"*

İktisatta Davranışsal Yaklaşımlar bir buçuk senelik bir çalışmanın ardından Kasım 2015’te piyasaya çıktı. İmge Kitabevi tarafından basılan kitap, ilk ayında yayınevinin en çok satılan kitabı olmuş, ilk baskının da yarısından çoğu tükenmiş bile. Bunda Türkiye’de davranışsal iktisada olan ilginin artmasına rağmen basılı Türkçe kaynakların birkaç akademik makale ve bazı çeviri kitaplarla sınırlı olmasının etkisinin olduğunu düşünüyoruz. Bu rakamların yanısıra Mağfi Eğilmez, Uğur Gürses gibi Türkiye’nin saygın ekonomistlerinin çalışmamız hakkında söylediği güzel sözler de bizi mutlu ediyor. Dileriz bu kitap, ülkemizde davranışsal iktisada olan ilginin artmasına yardımcı olur. Kitabımız hakkında biraz bilgi vereyim:

Pizza: Rasyonellik ve Firmalar

Sınırlı rasyonalite modelleri genel olarak firmaların rasyonel, müşterilerin ise sınırlı rasyonel olduğu varsayımına dayanır. Öte yandan, firmalar, özellikle küçük ölçekli firmalar hem pazar tecrübesi sınırlı,...

The Behavioral Economics Guide 2015

London School of Economics’ten Alain Samson’un editörlüğünde hazırlanmış “The Behavioral Economics Guide 2015” (Davranışsal İktisat Rehberi 2015) geçtiğimiz haftalarda internette yayınlandı. Davranışsal iktisada biraz...

Ekonomi Biliminin Hegemonyası

İktisatçılar, insanların ekonomik davranışlarını araştırırken, kurdukları önermelerin saf bilimsel olması kaygısını taşıyan uzmanlardır. Burada bilimsellik, tekrarlanabilen olgu ve olaylar için, ölçülebilirliği ve sınanabilirliği içeren, zaman ve mekan ayrımı gözetmeksizin geçerli davranış ilkelerini ve yasaları belirleme anlamına gelmektedir. İktisatçılar (ya da ekonomi bilimi) bu evrensel (!) ilke ve yasalara ilişkin önermeleri kurarken, bir anlamda araştırma nesnesi olan insanın irrasyonel (ruhsal, kültürel, politik vs.) yönlerini ‘ceteris paribus’ kalıbının içinde tutmaktadır. Bu doğrultuda ekonomi bilimi doğa bilimleriyle benzeşme çabasını içermektedir; ancak, bir yandan da insana özgü olan duygular, değerler ve anlayışların araştırıldığı diğer sosyal bilimlerin varlığı söz konusudur.

Küçük Örneklem Muhakemesi

Neoklasik oyun teorisinde, enformasyon kısıtlamaları (maliyetli arama modelleri, maliyetli fiyat bildirimi modelleri gibi) haricinde genellikle tüketicilerin fiyatları tam olarak gözlemledikleri ve dahası beklenti sarmallarının tutarlı olduğu farz edilir. Diğer yandan, tüketicilerin bilgiyi işleme tavırları farz edilen şekilde olmayabilir. Bu yazıda Spiegler’in Competition over Agents with Boundedly Rational Expectations makalesinde özetlenen, küçük örneklem muhakemesi güden alıcıların bulunduğu pazarların dengesi üzerine düşüneceğiz. Yazı genellikle bu çalışmayı takip etmektedir.

ICCM’2015 Konferansı Sonrasında

Bu satırları yazarken bu sene Hollanda’da yapılan ICCM’2015'i sıcağı sıcağına bitirmiş ve dönüş yolundayım. Her doyurucu konferans sonrasında olduğu gibi kafamda çok sayıda proje...

Penguenler Devrim Mi Yapıyor?: Açık-kaynak üretim modeli üzerine

Açık kaynaklı bir yazılım olan Linux'un başlangıç hikayesinden yola çıkarak açık kaynaklı olmanın nerelere gidebileceği üzerine ufuk açan ve düşündüren bir yazı..

İktisatta Deneysel Yöntemler Üzerine

Sitede şimdiye kadar deneysel iktisat hakkında birçok yazı paylaşmış olmamıza rağmen deneysel yöntemlerle ilgili belki de en önemli iki konuyu hiç tartışmadığımızı farkettim. Bunlardan ilki niçin alışılageldiği ve diğer sosyal bilim dallarında olduğu gibi anketlerle yetinmeyip onları deneylerle desteklediğimiz ve hatta deneyleri anketlere tercih ettiğimiz. İkincisi, davranışsal iktisada belki de en yakın dal olan psikolojideki deneyler ile iktisat deneyleri arasındaki farklar. Gelin bu konulara bir göz atalım.

Marshall ve Karatahta İktisadı

Geçmişe az biraz meraklı olanlar günümüzde okutulan iktisada giriş kitaplarının atası olarak Paul Samuelson’ın 1948’de yayınladığı ve Keynesyen iktisadı neo-klasik iktisatla birleştirdiği Economics kitabını...

Continental Divide Oyunu – Öğrenme ve Tarihin Önemi

Çocuk, hatta bebek yaşta yaşadığımız bazı şeylerin bizi hayatımız boyunca etkilediği bilinen bir gerçek. Defalarca görmüşsünüzdür; "adam psikiyatra gider, çocukluğuna dönülür, problemin kökeni orada...

MICHAEL SHERMER, ATİLLA YAYLA VE ANARKO-KAPİTALİST İKTİSAT-2

“Orman kanuna geri götüren şey kesinlikle devletçiliktir –çatışmaya, uyumsuzluğa, sınıf mücadelesine, fetih ve herkesin herkese karşı savaşına ve genel yoksulluğa geri gidiş. Karşılıklı hizmetler...

Ludwig Von Mises'in Metodolojisi: Dün, Bugün ve Daima

“Dar kafalı insanlar sürekli olarak kendileri gibi düşünmeyenlerle aralarındaki farklara kafayı takarlar.” İnsan Eylemi, Mises, Liberte Yayınları, s.7. Modern İktisatçıların, Mises’in çalışmalarını anlamak için kılı kırk yarmak...

NÖROPAZARLAMA’DA YENİ BİR SAYFA

Uzun bir aradan sonra iktisadiyat blogunda yazıyor olmanın heyecanı var içimde. Dile kolay 8 aydan fazla zaman geçmiş son yazımdan bu yana. Bu süre...