İktisat Teorisi

“İdeologlar teorilerini sürekli olarak gerçeklerle ‘test ettiklerin’ iddia etseler de nadiren gerçeklere bakarlar. ” Murray Newton Rothbard, EKONOMİYİ ANLAMAK, s.33. Bazı kavramları zihnimizde önyargılı olarak puanlıyoruz...

"Biz sevgililer günü gibi kapitalizmin oyunu olan şeylere gelmiyoruz canım ya". Siz gelmiyorsunuz da bakalım başkası geliyor mu, geliyorsa neden geliyor, ne kadar geliyor?

Çocukluğumuzun belki de en tembel ve narsist karakterlerinden birisi, televizyonu ve lazanyasıyla mutlu, hedefine ulaşmak için kurnazca yolu tercih eden ve tüm bunları muhteşem bir zeka ürünü olarak bizlere lanse eden muhteşem kedi... Peki büyümüş halimiz bu karakterin kılığına neden girer, nasıl girer, ya da girer mi ? Yüce iktisadın mazlum öğrencileri için ufuk açıcı bilgiler niteliğinde bir yazı...

Şimdi meseleyi biraz somutlaştıralım. Yazının birinci bölümünde sosyalistleri eleştiren Mises’ten bahsetmiştik. Mises’e (1935, s. 89) göre “Sosyalizmde tüm üretim araçları toplumun mülkiyetindedir.” Dolayısıyla sosyalizm...

Genel seçimden hemen önceydi, yolda giderken Komünist Parti’nin standına denk geldim. Büyük ihtimalle üniversiteli olan, parti önlükleri giymiş gençler bildiri dağıtıyorlardı. Bana da bir tane verdiler. “Bu Düzeni Sıfırla!” başlıklı bildiride Komünist Parti’nin hedeflediği Türkiye on maddede özetleniyordu. Maddelere göz gezdirince, işsizlik ve sömürü gibi şeylerin olmadığı, hemen hemen düşsel bir Türkiye gördüm. Yirmili yaşlarının başındaki bir genç için bunlar gerçekleştirilebilir görünebilir belki. Ama yaş ilerledikçe, özellikle de bu meseleler hakkındaki eleştirileri biraz okuduysanız, bunlara biraz gülümsemeyle bakıyorsunuz.

“The desire of gold is not for gold. It is for the means of freedom and benefit...” Ralph Waldo Emerson İnsan eylemlerinin zamanlar üstü genel tavrı takastır....

Amerikan sineması sözüm sana; Yıllarca robotu başka tanıttın, onu bir öcü gibi gösterdin. Yıllar yıllar önce insanlığın şahit olduğu endüstriyel devrimin etkileri günümüzde hala tartışılırken, burnumuzun dibinde yeni tür bir sanayi devrimi belirmiş bulunmakta. Bu devrimin sessiz elektronik devrimcileri, bilim kurgu kültürünün bize gösterdiği yüzlerinden farklı bir yüze sahip olabilir. İşimizi elimizden alacak korkusuyla okuduğumuz otomasyon haberlerinin altında bize sunulan farklı bir dünya muhtemel gözükmekte. İnsanoğlu belki de bu devrimin en büyük yararlanıcılarından biri olup çıkabilir.

Akıl sahibi insan türü, her ideolojinin vaat ettiği yüksek refah seviyesini bulmaya liberalizmle birlikte çok yaklaşmıştır. Ancak bu umut verici birliktelik, sömürü eleştirisinden de kurtulamamıştır. İnsan sömürüsü eleştirisi bir nebze üzerindeki bu yükten kurtulmuş olsa da doğa sömürüsü eleştirisi kendisini temize çekecek argüman bulmakta zorlanmaktadır. Doğa bilinçsiz, tarafsız, umarsız ve vurdumduymazdır. İnsan tam tersine bilinçli ve amaçlıdır. En kötü ve zararlı insanın bile duygularının bir anlamı vardır. Kaprisli, kıskanç ve zalim insan bile bir şeye hizmet eder. En azından egoist olarak kendisine taraflı, çıkarcı ve refah sağlayıcıdır. Bu ikili çatışmanın tetikçilerini değerlendiren aydınlatıcı bir yazı.

Herhangi bir mağazanın özel bir günde yaptığı indirimler üzerine alışveriş için birbirini ezen insanların görüntülerini 'tüketim çılgınlığı' tabiriyle haberlerde izleriz çoğu zaman. Bu bazen okyanus ötesi Amerika Birleşik Devletlerinde, bazen de burnumuzun ucundaki bir alışveriş merkezinde kaydedilen bir görüntüdür. Evet, insan tükettikçe tüketmeye meyilli bir canlıdır klişesinin eleştirel ve örneklerle dolu bir incelemesi...

İktisadın geçerliliğini ispatlama ihtiyacını en çok duyduğu dönemlerden birinde yaşayan bizlere serbest piyasa ekonomisi ve iktisadi insan verili olarak sunuldu ve yeterli refah seviyesine...

Cambridge sermaye tartışmalarına ne oldu? Bu soruyu ben değil, 2003 yılında Journal of Economic Perspectives adlı akademik dergide yayımlanan makalelerinde A. J. Cohen ve...

Cambridge sermaye tartışmalarına ne oldu? Bu soruyu ben değil, 2003 yılında Journal of Economic Perspectives adlı akademik dergide yayımlanan makalelerinde A. J. Cohen ve...

Cambridge sermaye tartışmalarına ne oldu? Bu soruyu ben değil, 2003 yılında Journal of Economic Perspectives adlı akademik dergide yayımlanan makalelerinde A. J. Cohen ve...

Klasik Fiziğin Temellerinden Ekonofiziğe Geniş anlamıyla ekonofizik, fizik dalında geliştirilmiş olan kuram ve yöntemlerin ekonomiye uygulanmasını içeren bir araştırma alanı olarak nitelendirilir. Özellikle fiziksel sistemlerin...

İktisat bilimi rasyoneldir. Çünkü insanın kıtlık dünyasında kendi hayatını idame etmek için elinde bulundurduğu tek bir araç vardır: O da akıldır. Akıl mükemmel ve tam bilgiyi değil koşullara göre seçimlerimizle beraber en değerli olan şeye ulaşmamıza yol gösteren şeydir. Gelin iktisat biliminin detaylı analizini birlikte yapalım.