İktisatçılar

UCUZLUK: KÖTÜ ŞÖHRETLİ FİYAT-DEĞER

“İdeologlar teorilerini sürekli olarak gerçeklerle ‘test ettiklerin’ iddia etseler de nadiren gerçeklere bakarlar. ” Murray Newton Rothbard, EKONOMİYİ ANLAMAK, s.33. Bazı kavramları zihnimizde önyargılı olarak puanlıyoruz...

Düzeni Sıfırlarken… (II)

Şimdi meseleyi biraz somutlaştıralım. Yazının birinci bölümünde sosyalistleri eleştiren Mises’ten bahsetmiştik. Mises’e (1935, s. 89) göre “Sosyalizmde tüm üretim araçları toplumun mülkiyetindedir.” Dolayısıyla sosyalizm...

Düzeni Sıfırlarken… (I)

Genel seçimden hemen önceydi, yolda giderken Komünist Parti’nin standına denk geldim. Büyük ihtimalle üniversiteli olan, parti önlükleri giymiş gençler bildiri dağıtıyorlardı. Bana da bir tane verdiler. “Bu Düzeni Sıfırla!” başlıklı bildiride Komünist Parti’nin hedeflediği Türkiye on maddede özetleniyordu. Maddelere göz gezdirince, işsizlik ve sömürü gibi şeylerin olmadığı, hemen hemen düşsel bir Türkiye gördüm. Yirmili yaşlarının başındaki bir genç için bunlar gerçekleştirilebilir görünebilir belki. Ama yaş ilerledikçe, özellikle de bu meseleler hakkındaki eleştirileri biraz okuduysanız, bunlara biraz gülümsemeyle bakıyorsunuz.

Dani Rodrik ve İktisadı Anlamak (2)

Kaldığımız yerden devam edelim. III Rodrik (ss. 171-180) iktisadın değer yargılarıyla dolu olduğu ve iktisatta bilimsel olarak kabul edilen şeylerin çoğunun aslında piyasalara dayalı topluma yönelik...

Dani Rodrik ve İktisadı Anlamak (1)

Dani Rodrik’in geçen ekim ayında yayınlanan Economics Rules adlı son kitabı bizde bu mayıs ayında İktisadı Anlamak adıyla yayınlandı. Böyle olunca, kitabın çevirmeni olarak...

Cambridge Sermaye Tartışmalarına Tanıklık Etmek – 4/4

Cambridge sermaye tartışmalarına ne oldu? Bu soruyu ben değil, 2003 yılında Journal of Economic Perspectives adlı akademik dergide yayımlanan makalelerinde A. J. Cohen ve...

Cambridge Sermaye Tartışmalarına Tanıklık Etmek – 3/4

Cambridge sermaye tartışmalarına ne oldu? Bu soruyu ben değil, 2003 yılında Journal of Economic Perspectives adlı akademik dergide yayımlanan makalelerinde A. J. Cohen ve...

Cambridge Sermaye Tartışmalarına Tanıklık Etmek – 2/4

Cambridge sermaye tartışmalarına ne oldu? Bu soruyu ben değil, 2003 yılında Journal of Economic Perspectives adlı akademik dergide yayımlanan makalelerinde A. J. Cohen ve G....

Cambridge Sermaye Tartışmalarına Tanıklık Etmek – 1/4

Cambridge sermaye tartışmalarına ne oldu? Bu soruyu ben değil, 2003 yılında Journal of Economic Perspectives adlı akademik dergide yayımlanan makalelerinde A. J. Cohen ve...

Akılcı İktisat ve Homo Agent

İktisat bilimi rasyoneldir. Çünkü insanın kıtlık dünyasında kendi hayatını idame etmek için elinde bulundurduğu tek bir araç vardır: O da akıldır. Akıl mükemmel ve tam bilgiyi değil koşullara göre seçimlerimizle beraber en değerli olan şeye ulaşmamıza yol gösteren şeydir. Gelin iktisat biliminin detaylı analizini birlikte yapalım.

Arkeolojik Kalıntılar ve Tarihsel Veriler Işığında: Praksiyoloji Bilimi

“Tarihsel bilimlerin konusu geçmiştir. İnsan eylemleri için, yani, gelecektekiler için de geçerli hiçbir şey söyleyemez. Tarihin çalışılması insanı akıllı ve sağduyulu yapar. Fakat bizzat kendisi somut işleri...

Rothbard’tan Hayek’e: “Fuck You!!”

Murray Rothbard'dan Friedrich Hayek'e...

Adam Smith’in Ahlaki Duyguların Kuramı Adlı Eserinde Doğa ve Ahlak İlişkisi Üzerine [*]

I. Adam Smith’in Ahlaki Duyguların Kuramı adlı eseri nasıl okunmalıdır? Ahlak bazen tehlikeli olabilir. Evrensel, ideal, nesnel ahlak kurallarının peşinde koşarken, farklı yaşam seçeneklerini, kültürleri...

Ekonomi Biliminin Hegemonyası

İktisatçılar, insanların ekonomik davranışlarını araştırırken, kurdukları önermelerin saf bilimsel olması kaygısını taşıyan uzmanlardır. Burada bilimsellik, tekrarlanabilen olgu ve olaylar için, ölçülebilirliği ve sınanabilirliği içeren, zaman ve mekan ayrımı gözetmeksizin geçerli davranış ilkelerini ve yasaları belirleme anlamına gelmektedir. İktisatçılar (ya da ekonomi bilimi) bu evrensel (!) ilke ve yasalara ilişkin önermeleri kurarken, bir anlamda araştırma nesnesi olan insanın irrasyonel (ruhsal, kültürel, politik vs.) yönlerini ‘ceteris paribus’ kalıbının içinde tutmaktadır. Bu doğrultuda ekonomi bilimi doğa bilimleriyle benzeşme çabasını içermektedir; ancak, bir yandan da insana özgü olan duygular, değerler ve anlayışların araştırıldığı diğer sosyal bilimlerin varlığı söz konusudur.

Bentham ve Eşcinsellik

Düşünce özgürlüğünden muzdarip ülkelerin maalesef en önemli gündemlerinden biri olan eşcinsellik konusu, LGBTİ’nin bu hafta 23. Onur yürüyüşünü yapmaya hazırlanırken eskilerden bir ses duyulmasıyla yeniden gündeme geldi. Biz bugün bu konuyu tartışırken fark ediyoruz ki, yüzyıllar öncesinden bir İngiliz filozof bugün özgürlük sevdalılarının uğraştığı meseleyle yakından ilgilenmiş. Gelin bu konuda Bentham’ın sözlerine kulak verelim.